Scheidsrechter: kijk naar dynamiek, niet slechts reglementair handelen

Wanneer scheidsrechters de dynamiek van het spel goed aanvoelen, vertonen spelers tijdens amateur voetbal- en hockeywedstrijden minder negatief wedstrijdgedrag. Verder blijkt dat een negatieve vorm van coaching samenhangt met negatieve gedragingen van spelers in het veld, zoals hoofdschudden of in discussie gaan met de arbitrage. Positief gedrag van ouders langs de kant van het veld compenseert nauwelijks voor de invloed van negatief coachgedrag op het handelen van spelers in het veld. OnderzoeksmethodeSinds 2017 monitort het Mulier Instituut het wedstrijdgedrag van spelers, trainers, scheidsrechters en supporters bij amateurwedstrijden met de SportklimaatApp. Jaarlijks worden er 300 amateurwedstrijden in allerlei sporten geobserveerd. Onsportief wedstrijdgedrag wordt in de monitoring gebruikt als verzamelterm voor negatieve gedragingen van spelers tijdens de wedstrijd die tegen de sportieve geest van het spel ingaan.In de SportklimaatApp werden een zestal negatieve wedstrijdgedragingen van spelers tijdens amateurwedstrijden realtime geregistreerd: tijdrekken, uitschelden, hoofdschudden, slaan, discussiëren met de scheidsrechter en duwen of trekken. Zo wordt onsportief wedstrijdgedrag op een objectieve manier in kaart gebracht. Daarnaast worden observanten gevraagd om op een vijfpuntsschaal (van ‘zeer onsportief’ tot ‘zeer sportief’) aan te geven wat hun algemene gevoel is over de mate van sportiviteit tussen spelers tijdens een wedstrijd.Klik hier voor de volledige factsheet van het Mulier Instituut. BeleidsimplicatiesDeze bevindingen hebben implicaties voor het ondersteuningsbeleid van scheidsrechters door de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB) en de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB). De KNHB en KNVB moeten blijven investeren in de ontwikkeling van haar club- en bondscheidsrechters. Ook kan er gekeken worden naar nieuwe cursussen of certificaten ‘positief coachen’ voor trainers en begeleiders. Om tot een goede arbitrage bij voetbalwedstrijden te komen is het borgen van een duidelijk clubarbitragebeleid bij lokale sportverenigingen, dat in lijn is met KNVB protocollen, van groot belang. Vooral de borging van begeleiding van scheidsrechters in het clubarbitragebeleid is belangrijk. Begeleiden kan zowel gaan over technisch inhoudelijke adviezen (bv. welke lijnen kan een scheidsrechter het beste lopen) als sociale aangelegenheden (zoals een gesprek ter bemoediging of een luisterend oor). Door clubarbitrage een nadrukkelijker onderdeel van de vereniging te maken, en hierover ook te communiceren met spelers, begeleiders en supporters, kan er een klimaat ontstaan waar de autoriteit van scheidsrechters en sportiviteit tijdens een wedstrijd meer is gewaarborgd.