Geen plaats voor ruim 600 nieuwe roeiers

Beide verenigingen hebben rond de 750 leden en kregen beide rond de 600 nieuwe aanmeldingen. Voor minder dan de helft was plaats.

Paul Cox, tot voor kort praeses van Triton, ziet drie bottlenecks; de capaciteit van zowel het Merwedekanaal als de loods van De Driewerf én de vraag of zijn vereniging überhaupt wil groeien. 'Bovendien zien veel nieuwe studenten Triton als alternatief voor een van de studentenverenigingen. Maar wil je gewoon lekker bier drinken, ben je bij Triton aan het verkeerde adres. We zijn in de eerste plaats een roeivereniging.'

Bij nieuwe aanmeldingen wordt bij Triton gekeken naar motivatie om te roeien. Bij Orca is het niet anders. 'Roeien is onze core business,' aldus Tessa Sturkenboom, onlangs afgezwaaid als voorzitter.

'Hard roeien zit in ons DNA, we willen Olympiërs afleveren. We waken over het karakter van de club en willen niet méér borrelaars dan roeiers.

Bij de toelating van nieuwe leden spreekt Paul Cox over een 'gestuurde loting' bij Triton om de roeitalenten er tussenuit te pikken. Ook Orca kijkt, aldus Tessa Sturkenboom, naar het fysiek talentprofiel. 'Naar roeiers met potentie. Lange mensen, stevig gebouwd en lange armen. De aapfactor.'

'De Driewerf,' zegt Sturkenboom, 'is gebouwd voor duizend roeiers. Met de drie verenigingen, inclusief Viking, zitten we nu al ruim op het dubbele. En onze vloot is ook beperkt.' Paul Cox: 'Triton zit ook net op dat punt dat we het kanaal en de loods maximaal gebruiken én dat iedereen elkaar nog kent en een sterke verenigingsband ervaart.' Op de vraag of er in Utrecht animo is voor een derde studentenroeivereniging, zegt Paul Cox: 'Die geluiden zijn er.' Ruimte op het Merwedekanaal of op De Driewerf is er echter niet.

Sinds december vorig jaar wordt binnen de Universiteit Utrecht gestudeerd op het idee voor een roeibaan in De Uithof. De ruimtenood op het kanaal is inmiddels zo groot, vooral voor wedstrijdroeiers, dat Orca en Triton overwegen om in Vianen te gaan trainen.

De kosten lopen in de vele miljoenen, planologisch is het uiterst lastig om de plannen in te passen. Niet voor niks wordt in Utrecht al zo'n dertig jaar gesproken over de aanleg van een roeibaan, die er nooit kwam. Toen Tjeerd van Wimersma Greidanus (80) drie jaar geleden net tot erepraeses bij Triton was benoemd, vertelde de voorzitter dat een voormalig lid met het idee was gekomen voor de aanleg van een roeibaan op De Uithof. 'Zal ik een briefje schrijven aan het college van bestuur van de Universiteit Utrecht,' vroeg de voorzitter. Geen goed plan, gaf Van Wimersma aan. 'Ik weet hoe dat gaat in die circuits. Je krijgt een bedankje en dat briefje verdwijnt in de onderste la of in de prullenbak.'

De emeritus hoogleraar, voormalig roeier en chef de mission van de Nederlandse ploeg op de Olympische Spelen van 1984 (Los Angeles) maakte gebruik van zijn netwerk bij de Universiteit Utrecht en kwam aan tafel bij de rector magnificus. 'Hij hoorde mijn verhaal aan, schoot een beetje in de lach en zei - overigens uitermate vriendelijk - dat hij geleerd had om nooit nooit te zeggen.'

Er volgden meer gesprekken op De Uithof. Van Wimersma trok inmiddels samen op met Wim Kardux, voormalig lid van het college van bestuur en erelid van Orca. 'En overal waar we kwamen werd gezegd: best een leuk plan, nooit zo aan gedacht. Maar of het ook kan, dát is natuurlijk een heel ander verhaal. Toch werd het nergens van tafel geveegd en dat vonden we al heel bemoedigend.'

Foto: Michael Kooren / Utrechse Sportkrant

'Op een goed moment kwamen we terecht bij Cor Jansen, we kenden elkaar nog van vroeger. Hartstikke leuk plan, zei Cor. Past ook goed in de bredere ontwikkeling van het Utrecht Science Park waaraan nu binnen de universiteit wordt gewerkt. Vervolgens is hij gaan praten met Anton Pijpers van het college van bestuur. Gelukkig heeft Pijpers net zo'n groot sporthart als Cor. Ook een roeier, dat scheelt natuurlijk. Geef me even de tijd, zou Pijpers hebben gezegd. Want ook hij had er aanvankelijk een hard hoofd in om het bij het college van bestuur op de agenda te krijgen. Dat is later dus wel gebeurd. En zo loopt het traject inmiddels drie jaar.'

In december vorig jaar maakte de universiteit bekend een haalbaarheidsonderzoek te doen naar de mogelijke komst van een roeibaan. Een projectgroep, waarin ook Orca en Triton en de gemeente Utrecht zitting hebben, besprak tien à vijftien scenario's. Voor de zomer is het aantal scenario's teruggegaan naar drie.

In oktober wil het college van bestuur van de Universiteit Utrecht een masterplan presenteren voor de hele Uithof, ook wel Utrecht Science Park genoemd. 'Of de roeibaan onderdeel is van de plannen? Ja,' zegt Cor Jansen, directeur communicatie bij de universiteit. 'Maar op dit moment is niet te zeggen of de roeibaan ook daadwerkelijk in het masterplan wordt opgenomen.'

Drie jaar geleden een wild plan, binnenkort werkelijkheid? Oude plannen voor de Haarrijnse Plas en later in polder Rijnenburg haalden het nooit. Als het wel lukt in De Uithof ligt het voor de hand dat de roeibaan wordt aangelegd in de weilanden ten zuiden van De Uithof, tegen de landgoederen van Amelisweerd en Rhijnauwen aan. Die grond is in eigendom van de faculteit diergeneeskunde en deels van het Utrechts Landschap.

Nieuw roeiwater op De Uithof betekent niet dat Orca en Triton - en ook de 'burgers' van Viking - hun clubhuizen en loodsen van De Driewerf in Hoograven of het Merwerdekanaal zullen verlaten. De Uithof is vooral bedoeld voor wedstrijdroeiers. Van Wimersma: 'Die kunnen op het Merwedekanaal niet meer uit de voeten. Ze moeten nu tussen oefenjongens die net zijn begonnen met roeien. Bij elke brug moeten ze wachten voor een tegenligger, want er kan maar één boot tegelijk onder een brug door. Het kanaal wordt ook steeds smaller door allerlei bootjes en sloepen die langs de woonboten liggen. Dat mocht in mijn tijd nog niet. '

Bovendien staat de bouw van duizenden woningen gepland langs het kanaal, met de mogelijkheid voor nieuwe bewoners om een bootje bij hun woning aan te leggen. Van Wimersma: 'En dat is de dood in de pot voor het roeien.'

In de jaren '60 waren de omstandigheden vele malen beter voor wedstrijdroeiers. 'Geen pleziervaart die voor golven op het water zorgt, zoals nu in de zomermaanden. En er waren minder bruggen. We hadden ons botenhuis in park Oog in Al. Dan moest je door dat rare, antieke sluisje en dan kon je zo'n vier kilometer goed doorvaren op het Merwedekanaal.'

Van Wimersma behoorde tot de Oude Vier van Triton die in 1964 de Varsity won. 'Toen ik later een topboot van Triton ging coachen, gingen we toch naar de Bosbaan in Amsterdam. Want als je echt lange stukken wilde doorvaren was het daar toch beter. Ik weet nog wel dat onze stuurman de beschikking had over een oude Pontiac van zijn vader, waarmee we dan naar Amsterdam reden. Maar de stuurman was zo klein dat hij op een kussentje moest zitten om over het stuur van die Pontiac te kunnen kijken.'

Roeien is altijd een grote sport geweest in studentenstad Utrecht. De Varsity past in de rijke traditie van het studentenroeien. En menig Olympisch roeier maakte zijn of haar eerste halen op het Merwedekanaal. Maar het maken van kilometers op het kanaal wordt steeds lastiger, omdat het er steeds voller wordt.

Dit voorjaar riepen de Olympiërs Kaj Hendriks (Triton) en Inge Janssen (Orca) namens de drie Utrechtse roeiverenigingen het stadsbestuur op het gemotoriseerde vaarverkeer van het Merwedekanaal te weren. Hun rapport 'Roeien in een topstad' is een pleidooi het kanaal voor het roeien te reserveren.

Eerder al nam de gemeenteraad een motie aan van gelijke strekking. Ondertussen groeit de stad en ontwikkelt de gemeente plannen voor het gebied langs het kanaal. Het roeien raken steeds verder in het nauw. Een roeibaan op De Uithof is een uitkomst, maar de aanleg zal nog jaren duren.

Of de roeibaan straks wel of niet in het masterplan voor het Utrecht SciencePark is opgenomen blijft nog enkele weken onzeker. Volgens Paul Cox, die namens Triton heeft meegepraat in de projectgroep bij de universiteit, is er serieus op het idee gestudeerd. 'Maar iedereen weet ook dat er nog een heleboel beren op de weg zijn. Op het gebied van ecologie, eigendomskwesties, noem maar op. En de financiën natuurlijk; de grizzlybeer.'

Van Wimersma: 'Maar als iedereen akkoord is, dan zijn er voldoende grote partijen bij betrokken. Dat biedt mogelijkheden om het financieel haalbaar te maken. En wie weet zijn er oud-leden van Triton in het bedrijfsleven die op een of andere manier willen ondersteunen. Als we écht willen, is daar wel een mouw aan te passen. Maar misschien ben ik te optimistisch.'