Creatieve BMX freestyler laat tricks over de hele wereld zien

Aangezien er geen skatepark in de buurt was, ging hij oefenen op een parkeerplaats. ‘Ik ging steeds een stapje verder met techniek en lef zonder gebruik te maken van een skatepark. Tricks zijn hierdoor minder hoog in de zin van sprongen over obstakels, maar meer technisch, eleganter en esthetisch. Dit maakt de sport ook echt een kunstvorm.’ Zodra van Berkel door kreeg dat er mensen waren die dit deden als sport/werk, heeft hij er alles aan gedaan om daar ook eindigen en inmiddels is het een levensstijl geworden. ‘Ik zag dat jongens de hele wereld over reisden met hun BMX, dat wilde ik ook. De wereld zien met mijn stuntfiets. Dat doe ik nu een paar jaar. Ik reis voor optredens en wedstrijden in binnen- en buitenland.’Bij BMX freestyle (Bicycle Moto Cross) worden tricks uitgevoerd op een fiets met 20inch wielen. Een relatief jonge sport die in de jaren ‘80 is ontstaan door jongens en meisjes die het motorcrossen gingen nadoen op hun fiets. Bij freestyle worden zogenaamde tricks uitgevoerd, zonder dat iemand bepaalt wat je moet doen. Alles mag en alles kan. Bijvoorbeeld in skateparken, obstakels op straat, op grondheuvels als in Bikepark Utrecht of zonder obstakels op een vlakke vloer. ‘Ik ben mij in de loop van de jaren gaan specialiseren in het laatste onderdeel’, geeft Sietse van Berkel aan. Wat heb je ervoor moeten doen om zover te komen in je sport?‘Plezier hebben, doorzetten en jezelf willen ontwikkelen. Je komt erachter dat leren niet altijd leuk is en dat je keuzes moet maken. Het leuke aan BMX vind ik dat ‘goed zijn’ niet belangrijk is. Het is natuurlijker leuk wanneer je meer kunt op een BMX, omdat dit meer mogelijkheden geeft in het uitvoeren van tricks. Maar dat hoeft niet. Op een ‘jam’ of wedstrijd juicht iedereen voor elkaar en kan ik net zo blij voor iemand zijn als hij of zij een goede trick heeft geland. Elke rijder kan het proces van een trick bedenken. De uiteindelijke ranking van een wedstrijd is voor veel rijders niet zo belangrijk. Ik word veel liever tiende in een wedstrijd waar iedereen goed rijdt, dan eerste in een wedstrijd waar de rest bagger rijdt. Natuurlijk rijd ik graag goed maar dat is meer een persoonlijk mentaal proces van het kunnen presteren onder druk en nieuwe tricks kunnen laten zien, dan het beter willen eindigen dan de rest. Die drie minuten wedstrijdrun is niet eens zo heel boeiend, maar het hele proces er omheen en er naartoe is veel leuker. Soms gaat dat goed, soms gaat het slecht. Daarbij zijn de overwinningen dichtbij huis soms net zo waardevol. Zo geef ik bijvoorbeeld ook workshops op scholen of jeugdinstellingen. Wanneer  je het zelfvertrouwen van jongeren ziet stijgen, dat is onbetaalbaar. Zo was ik twee jaar terug in Senegal waar ik in de middag in een weeshuis workshops gaf, om een paar uur later op een feest van de Nederlandse ambassade op te treden en haring te happen. Allebei mooie ervaringen.’ Wat doe je verder in het dagelijkse leven?‘Op mijn 20^e jaar ben ik in Utrecht gaan studeren en niet veel later hier komen wonen. Ik ben al jaren op het hoogste niveau als professional actief en daarnaast als uitvoerend artiest. Daarbij heb ik een bedrijf ‘Act BMX’, waarmee ik BMX en urban sport shows, dagprogramma’s, workshops, foto-en videoshoots op maat maak voor bedrijven, gemeentes, scholen en events als bijvoorbeeld spectaculaire opening. Voor BMX-en wil ik veel kunnen fietsen of goede spots en naar jams en wedstrijden in binnen- en buitenland kunnen gaan. Daarvoor is natuurlijk ook geld nodig en ik wil niet te pas en te onpas alleen voor een wedstrijd in een vliegtuig zitten. Graag zie ik dan ook iets van het land en de cultuur. Van wedstrijden alleen kan je niet leven. Als je goed eindigt, zijn je reis-en verblijfskosten gedekt en houd je misschien nog wat over van het prijzengeld. Daarbij word je sneller uitgenodigd bij andere wedstrijden wanneer je goed presteert. Ik heb ook jarenlang als docent/onderwijsontwikkelaar gewerkt. Een lastige combinatie waardoor ik de keuze heb gemaakt volledig voor BMX te gaan.’ 

‘Ik liep al een tijdje met het idee om een ‘BMX-hometrainer’ te maken'

 Welke problemen ervaar je nu doordat er geen of nauwelijks festivals zijn?‘Ongeveer 80% van mijn opdrachten en inkomen haal ik binnen in het festivalseizoen op events, dus de afgelopen maanden was lastig. Geen events, geen inkomen, geen zekerheid. Dit is mentaal heftig, lastig en flink schakelen. Het toekomstbeeld is weg alsof de grond onder je voeten vandaan wordt gehaald. Gelukkig kan ik sinds enkele weken bij een oude werkgever in het onderwijs werken zodat ik in ieder geval een basisinkomen heb. Het was wel even zoeken naar de motivatie om te fietsen als alle evenementen opeens wegvallen. Uiteindelijk kwam er een soort oer-modus naar boven om onvoorwaardelijk te kunnen BMX-en. Het geeft ook in dat opzicht heel veel vrijheid. Ik hoef niet goed te presteren, maar kan lekker freestylen. Het is wel altijd zoeken naar plekken om te BMX-en, vooral in de winter. Nu doe ik dit het meestal op straat, ik heb mijn vaste plekjes. Op het enige overdekte skatepark in Utrecht zijn BMX-ers niet meer welkom. Jammer.’ Je hebt een tijdje geleden een BMX-hometrainer ontwikkeld. Hoe is dat idee ontstaan? ‘Ik liep al een tijdje met het idee om een ‘BMX-hometrainer’ te maken, waarmee sommige tricks gemakkelijker te simuleren zijn. Voor de corona uitbraak heb ik een workshop ontwikkeld voor een school waar de kinderen erg enthousiast over waren. Zij konden met de hometrainer ervaren wat een specifiek balanspunt is. Tijdens de eerste coronagolf waren enkele landen in lockdown. Via social media hoorde ik veel bevriende BMX-rijders, onder andere uit Madrid, over het niet kunnen BMX-en. Ik heb toen een video opgenomen op de door mij gemaakte BMX-hometrainer, met uitleg hoe dit gemakkelijk thuis te maken is met zes houten balken. Deze video en bouwtekeningen gingen in een paar dagen in de BMX-wereld viral. Ik kreeg video’s toegestuurd van over de hele wereld van rijders die in lockdown waren en toch nog tricks konden oefenen in hun huiskamer of achtertuin. Erg tof om te zien, dat ik hiermee zoveel rijders kon helpen in onder meer Japan, Rusland, Chili en de Filipijnen. Zelfs de UCI, de internationale wielersportbond, heeft me hier over geïnterviewd.’ Wat wil jij nog bereiken in de sport?‘Allereerst de mogelijkheid om weer events te kunnen organiseren, naar events te kunnen gaan en te kunnen reizen. Daarbij hoop ik nog zo lang te kunnen blijven fietsen als dat ik het leuk vind. Als jongen van 15 jaar was mijn droom om de wereld te kunnen zien met mijn BMX. Inmiddels heb ik veel leuke en gekke plekken en mensen gezien en ontmoet over de hele wereld. Dat zijn hoogtepunten, net als de laatste trip naar Japan afgelopen januari. Geweldig. Door de wedstrijdorganisatie ben ik gevraagd om een promotour te doen langs lokale bezienswaardigheden en scholen met een andere atleet. We vielen van de ene onbegrijpelijke verbazing in de andere. Geen idee wat de bedoeling was, maar een dag later zag ik mezelf op het vliegveld op een foto in de krant staan met de tekst; ‘Internationale topatleten snijden vis tijdens offerceremonie’. Master of CreativityIn september van dit jaar diende de WK BMX freestyle flatland 'Master of Creativity' zich aan. Ook de BMX-ers moesten zich aan de corona maatregelen houden en waren genoodzaakt -onbewerkte- filmpjes van hun moeilijkste en creatiefste trucjes in te sturen. Deze moesten aan voorwaarden qua lengte en inventiviteit voldoen en werden vervolgens op afstand beoordeeld door een jury. Nadat hij zich met het een na hoogste puntenaantal had gekwalificeerd voor de finale, wist BMX-er Sietse van Berkel de tweede plek van het wereldkampioenschap vast te houden. De Utrechter die zijn werk heeft gemaakt van deze extreme sport behaalde de tweede plek in een veld van circa 50 professionele deelnemers. Van Berkel won de wereldtitel Master of Creativity al eerder in 2018 en in 2019 diende hij in het jury-panel.BMX freestyle streeft er naar in 2024 tot de olympische gemeente toe te mogen treden. Om die reden was er dit jaar voor het eerst een aparte vrouwenklasse ingericht bij het wereldkampioenschap.